Een schokkend nieuw rapport van de Wildlife Conservation Society (WCS) en Fauna & Flora International laat een catastrofale daling zien in de aantallen van ’s werelds grootste mensaap; de Grauer gorilla (oostelijke laaglandgorilla). De resultaten van het rapport wijzen op een daling van 77% in de laatste twintig jaar. Naar schatting is het aantal gedaald van 17.000 in 1995 (voor de burgeroorlog) tot slechts 3.800 individuen vandaag. Deze daling is te wijten aan een combinatie van:

  • illegale jacht;
  • burgeroorlog;
  • verlies van leefgebied door illegale mijnbouw.

De Grauer gorilla is de grootste gorillasoort met een gewicht tot 180 kilo en is nauw verwant aan de beter bekende berggorilla. De Grauer gorilla leeft in het oosten van de Democratische Republiek Congo (DRC).

Doel van het rapport is om de impact van de burgeroorlog op de Grauer gorillapopulatie te onderzoeken. Voor het conflict begon werd het aantal Grauer gorilla’s geschat op 17.000. Op grote schaal werd er door diverse teams, in een zeer onveilig gebied, onderzoek gedaan naar grondnesten en andere tekenen van deze zeer zeldzame gorilla. Ook werd er gebruik gemaakt van een nieuwe wetenschappelijke methode. Met behulp van deze methode konden namelijk ook de gegevens, verzameld door de rangers en de plaatselijke bevolking, worden meegenomen in de schatting van het aantal gorilla’s.

De resultaten van het onderzoek zijn schokkend. De populatie is gedaald tot 3800 individuen, een drastische daling van 77%.

Een van de grootste oorzaken van de afname van het aantal Grauer gorilla’s, is de uitbreiding van kleinschalige mijnbouw voor coltan. Coltan is een belangrijk mineraal, dat wordt gebruikt bij de productie van mobiele telefoons en andere elektronica. Dat coltan en andere mineralen zijn precies in het leefgebied van de gorilla’s te vinden. De meeste van de mijnsites liggen erg afgelegen waardoor de mijnwerkers zelf in het bos op zoek moeten naar voedsel. Hoewel beschermd door de wet, worden gorilla’s vanwege hun grote omvang zeer gewaardeerd als bosvlees (bushmeat).

Een lichtpuntje is, dat de daling van het aantal Grauer gorilla’s volgens de onderzoekers niet onomkeerbaar is. Het vraagt alleen wel een behoorlijke inspanning en meer geld dan vandaag beschikbaar is. De kleinschalige mijnbouw zal moeten worden gecontroleerd en in de beschermde gebieden worden gestopt. Daarbij is het afnemen van wapens van de verschillende gewapende groepen, die de illegale mijnen controleren, van groot belang.

Drie gebieden zijn in het bijzonder van cruciaal belang voor het voortbestaan van de Grauer gorilla’s. Dit zijn:

  • Kahuzi-Biega National Park;
  • het aangrenzende Punia Gorilla Reservaat, waar WCS de lokale bevolking ondersteunt bij het beheer en de bescherming van het gorillareservaat;
  • het volledig onbeschermde Usala Bos.

Belangrijke gorillapopulaties zijn ook te vinden in het Itombwe Reservaat en de Tayna regio. Het is van cruciaal belang voor de Itombwe en Punia Gorilla reservaten, beide gesteund door de lokale gemeenschap, dat de grenzen van de reservaten ook wettelijk worden vastgelegd.

Helaas betekent dit onderzoek, dat de status van de Grauer gorilla op de IUCN “Rode Lijst van Bedreigde Soorten” moet worden gewijzigd van bedreigd naar ernstig bedreigd.

Het rapport is te downloaden in de WCS Newsroom

Foto: Close-up van een Grauer gorilla. Credit: A.J.Plumptre/WCS.

Written by Gorilla Stichting Nederland