Dit geeft nieuwe inzichten in de menselijke evolutie

In Loango National Park in Gabon is een groep westelijke laaglandgorilla’s aan het eten. Het zijn meestal bladeren, maar deze groep geniet ook behoorlijk van wat fruit. Niet ver van de voedende gorilla’s is een groep wetenschappers die elke hap van elke gorilla observeert en documenteert. In totaal hebben deze onderzoekers 6.300 uur aan maaltijden van de gorilla’s nauwgezet vastgelegd. In het American Journal of Physical Anthropology publiceerden zij een verrassende én onverwachte observatie: de gorilla’s aten ook noten.

Noten zijn een belangrijk onderdeel van het dieet van de mens en van sommige mensapen. Het was alleen niet eerder geobserveerd bij gorilla’s en het was dus niet bekend dat het ook onderdeel van hun dieet was. Maar nu blijkt dat de gorilla’s in Loango tijdens het seizoen regelmatig de Coula edulis, de Afrikaanse walnoot, kraken om bij de kernel (het binnenste van de noot) te komen.

De noot is voedzaam eten. Onderzoeker Adam van Casteren, een van de auteurs van de studie, zegt dat de kernel “een kleine bundel voedingsstoffen” is; rijk aan eiwitten en vet vergeleken met het typische dieet van de gorilla’s. De onderzoekers weten niet precies hoe deze gastronomische trend is begonnen. “Het kan zijn dat een nieuwsgierige gorilla in Loango probeerde de noten te eten en zich realiseerde dat ze goed te eten waren. Mogelijk kopieerden de andere gorilla’s in de groep dit gedrag en begonnen ook de noten te eten,” aldus van Casteren.

Het eten van noten met een harde buitenkant (inclusief Afrikaanse walnoten) is waargenomen bij andere apen, zoals sommige chimpansee- en apenpopulaties. Zij gebruiken daarbij soms gereedschap, zoals stenen die dienen als hamer en aambeeld. De gorilla’s, in tegenstelling tot de andere primaten, gebruiken hun maaltanden om de noten te kraken. Eerder werd aangenomen dat het eten van de noten op deze manier te belastend zou zijn voor het gebit van de gorilla’s. Hoewel de tanden van gorilla’s zijn gebouwd voor bladeren en vezelrijke planten, kan hun vermogen om harde noten te kraken aanwijzingen geven over hoe het menselijk gebit evolueerde.

Gorillatanden zijn gebouwd om bladeren en vezelrijke planten te vermalen maar kraken ook noten.

“Momenteel gebruiken antropologen de fossiele tanden van vroege mensachtigen (hominoïden). Ze gebruiken de relatie tussen tandvorm en dieet om te voorspellen wat die soort misschien heeft gegeten”, zegt van Casteren. “Het feit dat gorilla’s, met tanden die ogenschijnlijk zijn aangepast aan het eten van bladeren, ook harde objecten kunnen eten, kan erop wijzen dat fossiele hominoïden met bepaalde tandvormen een breder dieet hebben gehad dan eerder gedacht.”

Hoewel de gorillapopulatie in Gabon klein is, herinneren de Loango-gorilla’s ons eraan hoe weinig we nog maar écht weten over de vroege geschiedenis en evolutie van de mens. Vaak is het toch nog giswerk op basis van beperkte informatie. Een compleet beeld krijgen hoe onze voorouders leefden, blijft een moeilijke noot om te kraken.


Bron:

Adam van Casteren, Edward Wright, Kornelius Kupczik, Martha M. Robbins. Unexpected hard‐object feeding in Western lowland gorillas. American Journal of Physical Anthropology, 2019; DOI: 10.1002/ajpa.23911

Foto credits: Dr. Martha Robbins

Written by Gorilla Stichting Nederland