Mbeli Bai is een natuurlijke open plek in het bos met een totale oppervlakte van 12,8 hectare. Deze plek bestaat uit een drijvende massa waterplanten omringd door een smalle strook overstroomd bos. Vanwege de mineraalrijke bodem en waterplanten is Mbeli Bai een aantrekkelijke voedselbron voor talrijke zoogdieren waaronder westelijke laaglandgorilla’s, bosolifanten, sitatunga’s (een antilope-soort) en bosbuffels. Mbeli Bai ligt in het Nouabalé-Ndoki National Park (NNNP) in het noorden van de Republiek Congo. NNNP vormt een onderdeel van Sangha Trinational Park waar een zeer belangrijk deel van de populatie westelijke laaglandgorilla’s leeft.
Na een aantal pilot studies werd het enorme potentieel van Mbeli Bai voor wetenschap en natuurbescherming al snel duidelijk. Onderzoekers van de Wildlife Conservation Society (WCS) hebben sinds 1995 onafgebroken de dieren die Mbeli Bai bezochten kunnen observeren. Dankzij een observatieplatform aan de rand van de bai is er een goed uitzicht op al het wildlife dat passeert. En omdat veel dieren de bai regelmatig bezoeken is het mogelijk de individuele dieren te herkennen en in de tijd te volgen. Hierdoor kan zeer nuttige informatie over de levensgeschiedenis en populatie-dynamiek van verschillende soorten opeenvolgend worden verzameld.
Een ander doel van het Mbeli Bai project is het begrijpen van het ecologisch en sociaal belang van deze open plekken in het bos voor grote zoogdieren en de invloed ervan op de dichtheid van grote zoogdieren. Om het ecologisch belang te bepalen wordt onder andere gekeken naar de dichtheid en beschikbaarheid van voedingsmiddelen in en rond de bai zoals fruitbomen, waterplanten en kruidachtige vegetatie. Men onderzoekt ook hoe gorilla’s gebruik maken van bais en hoe de bais op hun beurt van invloed zijn op de gorillapopulatiedynamica.
Door het onafgebroken onderzoek hebben de wetenschappers ook zeldzaam, nooit gezien en uniek gedrag waargenomen dat internationale aandacht van de media heeft getrokken. Een van de meest spectaculaire gedragingen bij Mbeli Bai is de eerste observatie van het gebruik van gereedschap door wilde gorilla’s.
In de afgelopen twintig jaar heeft het Mbeli Bai project zich ontwikkeld tot een prominente onderzoeksite met de grootste en langste dataset van meer dan 440 westelijke laaglandgorilla’s, 500 bosolifanten, 90 sitatunga’s, 30 bosbuffels en een indrukwekkende hoeveelheid aan wetenschappelijke publicaties.
Bais zijn geschikt om de dieren van een afstand te observeren. Helaas zijn deze open plekken ook ideaal voor stropers die op onder andere gorilla’s en bosolifanten jagen. Voor 1995 was Mbeli Bai een hotspot voor stropers, maar door de aanwezigheid van de wetenschappers is er sinds 1995 geen enkele vorm van stroperij meer waargenomen.
Het hoofddoel van WCS met het Mbeli Bai project is om de kennis over de westelijke laaglandgorilla’s en andere zoogdieren te vergroten. De bescherming van het park tegen stroperij is een ander belangrijk doel. Mbeli Bai is inmiddels een belangrijke site voor het trainen van jonge Congolese natuurbeschermers via Club Ebobo (ebobo is het lokale woord voor gorilla): een educatieprogramma waarmee de jeugd betrokken wordt en verbonden blijft met de natuur. Daarnaast krijgen Congolese studenten de kans om deel te nemen in lopend ecologisch en biologisch onderzoek en bij te dragen aan de ontwikkeling van ecotoerisme.
Cameravallen zijn gemonteerd in het regenwoud en filmen automatisch voor een korte tijd zodra er beweging wordt gedetecteerd. De camera’s brengen zo de dieren in beeld en zijn hierdoor van enorme waarde bij het onderzoek om meer kennis over gorilla’s te vergaren.
Dit is een van de video’s. Op de beelden zie je de familiegroep van zilverrug Darzee. Ze komen prachtig in beeld! (Let vooral op het jong dat op de rug meelift aan het einde).
Bronvermelding: WCS Mbeli Bai Study
Wil je het Mbeli Bai project steunen? Klik hier!