In het tropische regenwoud van Gabon bestudeerde een onderzoeksteam tropische planten die door wilde gorilla’s werden gegeten en die ook door lokale menselijke genezers werden gebruikt. Bij vier van deze planten identificeerden de wetenschappers geneeskrachtige effecten. Uit laboratoriumonderzoek bleek dat de planten veel antioxidanten en antimicrobiële stoffen bevatten.
Het is bekend dat mensapen zelfmedicatie gebruiken door planten met genezende eigenschappen te selecteren. Een gewonde orang-oetan haalde onlangs de krantenkoppen omdat hij een plantenpasta gebruikte om een blessure te genezen.
Een team van botanici brachten de planten in kaart die werden gegeten door westelijke laaglandgorilla’s in het Moukalaba-Doudou National Park in Gabon. Op basis van interviews met lokale genezers selecteerden ze uit al deze planten vier bomen die waarschijnlijk nuttig zouden zijn: de fromagerboom of kapokboom (Ceiba pentandra), gigantische gele moerbeiboom (Myrianthus arboreus), Afrikaanse teak (Milicia excelsa) en vijgenbomen (Ficus). De schors van de bomen – die in de traditionele geneeskunde wordt gebruikt om alles te behandelen, van maagklachten tot onvruchtbaarheid – bevatte chemicaliën met geneeskrachtige werking, van fenolen tot flavonoïden. De vier planten vertoonden allen antibacteriële activiteit tegen ten minste één multiresistente stam van E. coli. Vooral de fromagerboom vertoonde “opmerkelijke activiteit” tegen alle geteste soorten bacterien.
Het onderzoek laat zien dat mensapen mogelijk kennis hebben over medicinale planten. Dit suggereert dat gorilla’s zich aangeleerd hebben om planten te eten waar ze baat bij hebben. Dat benadrukt niet alleen de grote hiaten in onze kennis over de eetgewoonten van de westelijke laaglandgorilla’s maar ook die van de Centraal-Afrikaanse regenwouden.
Of dit onderzoek uiteindelijk zal resulteren in nieuwe medicijnen voor de mens is natuurlijk afwachten. Wij hopen echter dat het mogelijke interesse voor medicinale planten in dit kwetsbare regenwoud er niet toe zal leiden dat het leefgebied, waar bosolifanten, chimpansees en gorilla’s leven, verder onder druk komt te staan.
Bron: Yinda LEDO, Onanga R, Obiang CS, Begouabe H, Akomo-Okoue EF, Obame-Nkoghe J, et al. (2024) Antibacterial and antioxidant activities of plants consumed by western lowland gorilla (Gorilla gorilla gorilla) in Gabon. PLoS ONE 19(9): e0306957. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0306957
Foto credits: ®GRACE
