Niet ver van het dorp Nkuba, in een afgelegen gebied van de Democratische Republiek Congo waar de ernstig bedreigde Grauer gorilla’s rondzwerven, ligt een wel heel bijzondere botanische tuin.
In de omgeving van Nkuba observeert en beschermt het Dian Fossey Gorilla Fund International een aantal groepen wilde Grauer gorilla’s. Deze groepen bevinden zich buiten officiële beschermde bosgebieden en deze gorilla’s worden bedreigd door illegale mijnbouw, jacht en andere illegale activiteiten.

De botanische tuin heeft een afmeting van 100 bij 100 meter en ligt vlakbij het kantoor van het Fossey Fund in het dorp. De tuin is aangelegd met gorillapoep die de rangers en onderzoekers in het veld hebben verzameld. Maar waarom zou je zoveel moeite doen om poep te verzamelen en er vervolgens mee een tuin aan te leggen?

Het ‘poeptuin’-project
Het ‘poeptuin’-project ontstond als een wetenschappelijk experiment om informatie te verkrijgen over de kiemkracht van planten die zijn gekweekt uit zaden die zijn gevonden in de poep van Grauer gorilla’s. Met behulp van deze informatie kunnen de onderzoekers de rol van gorilla’s bij de verspreiding van zaden in het bos beter begrijpen. De planten die uit deze zaden worden opgekweekt, geven ook belangrijke informatie over het dieet van de gorilla’s. Hierdoor kunnen de onderzoekers identificeren met welke planten deze weinig bekende gorilla-ondersoort zich voedt. En omdat we gorillamest kunnen classificeren op basis van zijn grootte (zilverrugpoep is bijvoorbeeld groter dan die van een volwassen vrouwtje, dat weer groter is dan die van een jonge gorilla), komen we te weten hoe het dieet kan variëren per geslacht, leeftijd en seizoen.

Tuinindeling
De poeptuin is opgedeeld in drie delen. Het eerste deel is gemaakt van planten die zijn gekweekt uit zaden die zijn gevonden in de gorillapoep. Het veldteam van het Fossey Fund volgt regelmatig drie tot vier groepen Grauer gorilla’s. De uitwerpselen worden van nestplaatsen gehaald en geografische coördinaten worden geregistreerd, samen met de datum, het habitattype, de naam van de gorillagroep en de geschatte leeftijd en geslachtsklasse van de gorilla. De gorilla-uitwerpselen worden in de tuin geplaatst en bedekt met bladeren om een microklimaat te creëren dat gunstig is voor het ontkiemen van zaden.

Wanneer de zaden ontkiemen, bestuderen de studenten en wetenschappers ze om meer te weten te komen over wat de gorilla’s willen eten. Deze tuin helpt jonge Afrikaanse wetenschappers de vaardigheden en kennis te ontwikkelen die ze nodig hebben om leiders op het gebied van natuurbehoud te worden – een belangrijk doel van het Fossey Fund. Het is ook een laboratorium, waar studenten kunnen leren over de rol die dieren in het wild spelen bij het onderhoud van het bos.

De andere twee delen van de tuin hebben een directer, praktisch doel: ze worden gebruikt om lokale medicinale planten en eetbare wilde vruchten te kweken. Deze worden dan verspreid onder leden van de dorpsgemeenschap.

De tuin vormt een aanvulling op andere programma-activiteiten rondom Nkuba, zoals zaadproductie en -distributie en bijenteelt.

Een lokale coöperatie, UTDEP-WOMAN, beheert de bijenteelt, de honingverzameling en de maandelijkse monitoring van de tuin. Cooperatie-leden zullen de eerste ontvangers zijn van inkomsten uit de verkoop van honing en zaden. Bovendien vermindert het tuinproject de druk op het leefgebied van de gorilla, omdat leden van de gemeenschap die vroeger naar het bos gingen voor niet-hout bosproducten (eetbaar wild fruit, medicinale planten, paddenstoelen, enz.) nu veel van deze producten dichter bij huis hebben omdat de zaailingen op hun percelen worden geplant.
De hele tuin wordt verder gebruikt voor milieueducatieprogramma’s op de lokale scholen. Hierdoor leren de scholieren waarom de gorilla’s zo belangrijk zijn bij het creëren en beschermen van het bosgebied in en rond hun dorp.

Bron: https://gorillafund.org/building-a-garden-out-of-gorilla-poop/
Foto credit: Conservation Through Public Health (CTPH)